آشنایی با دین زرتشت و تاریخ ایران باستان

زرتشت با انتخاب آتش به عنوان سمبل کیش خود از پیروان خود خواسته است که :

١ - مثل آتش پاک و درخشان باشند.

٢ - همانطوری که شعله های آتش به سوی بالا زبانه می کشند، پیروان دین هم به سوی بالا، به سوی روحانیت، به سوی انسانیت و بالاخره به سوی ترقی و تعالی پیشروی کنند.

٣ - همانطوری که شعله های آتش هرگز به سوی پایین جذب نمی شوند، آنها هم سعی کنند مجذوب خواهشهای پست نفسانی نشوند و همیشه آمال بزرگ معنوی را در نظر داشته باشند.

۴ - همانطور که آتش ناپاک را پاک می کند و خود آلوده نمی شود، آنها هم با بدی بستیزند بی آنکه خود را آلوده بدیها کنند.

۵ - همانطوری که از اخگر می توان آتشی برافروخت، با روح و فکر یک انسان نیکوکار، روانهای بی شماری پاک و منزه خواهد شد.

۶ - آتش با هرچه تماس بگیرد آن را مثل خود شفاف و درخشان می کند، فرد زرتشتی نیز باید پس از برخوردار شدن از فروغ دانش و بینش، دیگران را از فروغ نیکی بهره مند سازد.

٧ - همانطوری که آتش فعال و بیقرار است و تا پایان عمر حتی لحظه ای از کوشش باز نمی ایستد، انسان هم باید، مانند آتش فعال باشد و از کار و کوشش باز نایستد.

اما آتشی که درون آدمی را از آلودگی پاک می کند جز اشا (راستی) نیست که از راه اصول سه گانه هومَت (اندیشه نیک) هوخت (گفتار نیک) هُوَرِشت (کردار نیک) به دست می آید.

یاری نامه : اصل و نسب و دین های ایرانیان باستان – تألیف استاد عبدالعظیم رضایی

پروفسور عباس مهرین شوشتری:

به نظر من، "زرتشت" {اشو زرتشت} یگانه کَسی است که ما "ایرانی ها" از صمیم قلب باید به او افتخار کنیم.

این مرد، واقعا از لحاظ دانش و بینش در "همه-یِ دنیا" نظیرش دیده نشده است.

پایه هایِ فلسفه-یِ "زرتشت"{اشو زرتشت} آنچنان محکم و عمیق و منطقی است، که به تحقیق "هیچ فلسفه-یِ دیگری" از این لحاظ با آن قابل مقایسه نیست.

عرفان حقیقی "ایرانزمین" را باید در "گات های زرتشت" جستجو کرد، و با اطمینان می توان گفت که اگر کَسی بتواند گاتها را بخواند و به آن عمل نماید، سَد (صَد) دَر سَد "رستگار" می شود.

اندیشه-یِ زرتشت{اشو زرتشت}، نمونه-یِ برجسته ایست از روح ترقی و تکامل و ظرافتِ میلیونها سال اندیشه-یِ بشر، که دیگر از آن کاملتر نشده است، مگر آن که تنها شاخ و برگی به آن افزوده شده باشد.

-----------------------------------------

پانویس:

به خشنودی اهورامزدا، با درود.

بُنمایه-یِ این جُستار، ماهنامه-یِ «هوخت»، نامدارترین گاهنامه-یِ (مجله-یِ) یکسَد (صد) سالِ گذشته-ی هازمانِ (جامعه-یِ) زرتشتی ایرانزمین، شماره-ی یازده، برگِ (صفحه-یِ) "چهار" است.

زمان آن، چهل و نُه سال پیش، ماهِ بهمن از سالِ سه هزار و هفتسَد (صد) و سه از گاهشمارِ دینی ما زرتشتیان، برابر با سالِ دو هزار و پانسَد (صد) و بیست و چهارِ شاهانشاهی است.{سالِ هزار و سیسَد (صد) و چهل و چهارِ تازیِ کوچی}

بابک (k-b-m)

https://www.facebook.com/Hok.Magazine
‏مجله «هوخت»‏

یکتاپرستی : گاتها نخستین کتاب سپندینه ای است که از چندین هزار سال پیش مردمان را به شاهراه یگانگی راهنمائی نموده و بر ضد گروه پروردگاران آریایی آیین مزدیسنا (یکتاپرستی) را استوار ساخت. در سراسر اوستا خداوند یگانه اهورامزدا (دانای بزرگ هستی بخش) نامیده شده است.

یکتاپرستی : گاتها نخستین کتاب سپندینه ای است که از چندین هزار سال پیش مردمان را به شاهراه یگانگی راهنمائی نموده و بر ضد گروه پروردگاران آریایی آیین مزدیسنا (یکتاپرستی) را استوار ساخت. در سراسر اوستا خداوند یگانه اهورامزدا (دانای بزرگ هستی بخش) نامیده شده است.
آرمان زندگی : نگرش آیین زرتشت به جهان هستی، پیروی و پیوستن به قانون اَشا است. از دیدگاه او، خداوند جان و خِرَد ، جهـان را بر پایه هنجـاری آفریده كه بر همه هستی حكمفـرماسـت. او این هنجار و نظم خردمنـدانه را « اَشـا » می نامد و انسان باید خود را با هنجار هستی، همگام و همراه سازد. در آموزش های اشوزرتشت آمان از آفرینش و نتیجه از زندگانی این است كه هر فردی باید در آبادی جهان و شادمانی جهانیان بكوشد و خود را با اندیشه ، گفتار و كردارنیك جاودانی نماید. اشوزرتشت می گوید : " ما باید نیروی خود را صرف خدمت و خوشبختی دیگران نمائیم و آسایش آنان را فراهم آوریم تا بتوانیم جهان و جهانیان را خوشبخت سازیم.
چند برداشت آموزنده دیگر از گاتها :
سراسر گاتها پند و درس زندگیست. برای نمونه چند مورد آن را می آوریم:
آزادی :
كیش اشوزرتشت، دین آزادگی و آیین داد و امید است. برای نمونه گاتها، انسان را به گزینش منش نیك، رهبر دانا، دوست خردمند و همسر اَشو سفارش می كند ولی وادار نمی سازد. دین زرتشت به هر شخص به عنوان فرد ارج می گذارد. آزادی و اختیار یكی از با ارزش ترین داده اهورایی است و هیچ كسی حق گرفتن آن را ندارد.
ای خداوند خرد هنگامیکه در روز ازل جسم و جان آفریدی و از منش خویش نیروی اندیشیدن و خرد بخشیدی. زمانی که به تن خاکی روان دمیدی و به انسان نیروی کارکردن و سخن گفتن و رهبری کردن عنایت فرمودی خواستی تا هر کس به دلخواه و با کمال آزادی راه و کیش خود را برگزیند. هات 31 بند 11
برابری زن و مرد :
در آیین زرتشت، انسان ها از هر نژاد ، ملیت و قوم، با هر زبان و رنگ پوست، دین و باور، از حقوقی برابر برخوردارند. برتری دینی، قومی و نژادی در این آیین نیست. زرتشت تنها عامل برتری را پایبندی به قانون اَشا و پیروی از اندیشه، گفتار و كرداد نیك می داند. از دیدگاه اشوزرتشت، خداوند، همه انسانها را آزاد آفریده و آنها را از بخشش آزادی و خِرَد برخوردار ساخته تا با بهره گیری از اندیشه خویش، دیدگاه پیشنهادهای گوناگون را ارزیابی كند و با اختیار كامل بهترین راه را در زندگانی برگزینند. چنانكه انسان ها از آزادی اندیشه و بیان برخوردارند، از حق آزادی در گزینش دین و آیین نیز بهره مند هستند. وقتی انسان ها از حقوقی مسازی برخوردار باشند، زن و مرد نیز در همه مراحل مادی و مینوی زندگی حقوقی برابر دارند.
ای مردم بهترین سخنان را به گوش هوش بشنوید و با اندیشه روشن و ژرف بینی آنها را بررسی کنید. هر مرد و زن راه نیک و بد را شخصاً برگزینید. هات 30 بند 2
خوشبختی ما در خوشبختی دیگران :
مزدا اهورایی که فرمانروای یگانه است چنین پاداش روا داشته است که « خوشبختی از آن کسیست که دیگران را خوشبخت سازد.» هات 34 بند1
مهر ورزی :
در آیین زرتشت، جنگ و دشمنی چه از برای كشورگشایی و چه بنام گسترش دین، نادرست است. او به جهانی سرشار از دوستی و مهربانی می اندیشد. همه انسانها باید با پیوستن و پایبندی به اَشا ، مهربانی و یگانگی را در بین خود گسترش دهند تا دوستی جهانی پدیدار گردد. هر زرتشتی به هنگام نیایش روزانه ، باوز و پیمان خود را در سرود « مَزده یَسنو اَهمی» به مهر و آشتی در دین مزدایی زرتشی استوار می سازد؛ او آیینی را پیروی می کند که مخالف جنگ و خونریزی و ستایشگر آشتی، از خود گذشتگی و پارسایی است.
این سخنان را به نو عروسان و تازه دامادان می گویم . امیدوارم اندرزم را بگوش هوش بشنوید و با ضمیری روشن آنرا نیک دریابید و بخاطر بسپرید : همیشه با نیک منشی و مهر و دوستی زندگی کنید و در راستی و پاکی و مهر ورزی از یکدیگر پیشی جوئید. چه بیگمان از زندگی سرشار از خوشی و خوشبختی برخوردار خواهید شد. هات 53 بند5
شادی و شاد زیوی :
دین زرتشت، آیین شادمانی است. از این رو پیروان زرتشت شاد بودن و خوش زیستن را برگزیده اند و از افسردگی و سوگواری دوری می کنند. در این آیین جشن و سرور یکی از راه های نیایش و ستایش خداوند و نزدیک شدن به اوست. پیامبر ایران، پیروان خود را شادمان و خشنود می خواهد زیرا در پرتو این فروزه ها، تنِ انسان ، نیرومند و روان او شاد می گردد. در نتیجه شوق به کار و کوشش در آن فزونی می یابد. در بینش اشوزرتشت خوشبختی و آسایش راستین تنها با تلاش و از راه راستی به دست می آید و هرگز

انسانی که از راه ناشایست خود را خوشبخت می پندارد به خرسندی راستین دست نیافته است.
ای پروردگار برای برخورداری از شادمانی و خوشبختی ، بخشایش بیمانندت را بمن بنما. ای هستی بخش بخشایشی را که از اندیشه و کردار نیک سرچشمه می گیرد بمن ارزانی دار. ای آرمیتی ای نمود عشق و بردباری، بوسیله راستی دلهای ما را روشن ساز تا به شادی و خوشبختی دست یابیم. هات 33 بند 13 و هات 33 بند 10
سازندگی و آبادی :
یكی از مؤثرترین عوامل آبادانی و پیشرفت كه خوشبختی مردمان را به دنبال خواهد داشت، كار و كوشش است. اشوزرتشت از همه خواستار است كه در راستای پیروی از قانون اَشا و به یاری منش نیك تا آنجا كه می توانند برای پیشرفت و آسایش جامعه انسانی تلاش كنند و سازندگی ایجاد نمایند. هنرآفرینی و تلاش در انجام كارنیك، یكی از راه های نیایش پروردگار است. بر این پایه ، درویشی، ریاضت كشیدن، تنبلی و گوایی از كارهای ناشایست می باشد.
پروردگار را بشود مانند کسانیکه جهان را بسوی رسایی و آبادی پیش می برند از آفریده های وفا دار تو باشیم. هات 30 بند9
آموزش :
دانا باید با دانش خویش نادان را آگاه سازد. نشاید که نایخرد گمراه بماند. هات 31 بند17
راستی :
ای مردان و زنان از دروغ بپرهیزید. از پیشرفت ریا و فریب جلوگیری کنید و بدانید آن خوشی و سروری که از راه نادرست و بدبختی و بیچارگی دیگران بدست آید جز رنج و افسوس چیزی ببار نخواهد آورد. هات 53 بند6
باور ایمان :
مرد خردمند با آگاهی از اینکه عشق و ایمان به خدا سرچشمه راستی است گمراهان و زشتکاران را به پرورش منش پاک و انجام کار نیک و مهرورزی به دیگران اندرز خواهد داد و سرانجام ای خداوند جان و خرد همه زشتکاران با آگاهی از حقیقت بسوی تو خواهند آمد. هات 34 بند 10
کمک به دیگران :
مرد دانا و توانائی که بنا به دستور ایزدی و یا از راه مهر و عواطف انسانی خواستاران کمک را خواه از هواخواهان راستی و یا دروغ به گرمی پذیرا شود. او پیرو راه اشا بوده و زندگیش سراسر سرشار از راستی و درستی می باشد. ای هستی بخش دانا او بخردی است که با نیروی دانش، گمراه را از تباهی و نیستی رهانیده و او را به خودشناسی و اتکا به نفس رهبری خواهد کرد. هات 46 بند 5
مهر و دوستی :
خشم و نفرت را از خود دور کنید. اجازه ندهید اندیشه هایتان به خشونت و ستم گرایش پیدا کند. به منش پاک و مهر و محبت دلبستگی نشان دهید، رادمردان پاک سرشت برای گسترش راستی و درستی پیوند استوار خواهند ساخت و هواخواهان راستی را بسوی بهشت جایگاه تو ای اهورا که منزلگه راستان و پاکان است رهبری خواهند کرد. هات 48 بند7

ای اهورا مزدا به یاری من آی من پرستنده اهورامزدا هستم. من پرستنده خرد نیک و پیرو زرتشت هستم. من خود را پیرو راستی و پشتیبان استوار در این دین می‌دانم و پیمان می‌گذارم که همه توان خود را در راه اندیشه نیک و گفتار نیک و کردار نیک به کار برم. من به دین والای مزداپرستی که دورکننده جنگ، ناهماهنگی، دشمنی و استوار کننده هماهنگی و آشتی و دوستی است باور دارم.
همانگونه که خداوند راستی و دادگستر است، رهبر دنیایی نیز باید به خاطر راستی و داگستری اش برگزیده شود.
هنگامیکه پیروان دروغ مرا با خشم و نفرت تهدید می‌کنند، تنها تو ای اهورا مزدا و نیروی اهورایی که تو با اندیشه و منش نیک به من داده ای و کردار نیک که با راستی و داد که قانون همیشگی توست، مرا نجات می‌دهد.
ای اهورا مزدا مرا یاری کن.
آن تیزرو، توان بدنی و روانی را که در آفرینش تو برای پیروزی بر بدی‌ها ارزانی می‌دارد، تندرستی و شادمانی زندگی را به ما ارمغان می‌آورد، در زمان بی کران، و در زمانی که برابر با قانون دگرگون ناپذیر تو پایدار می‌ماند به من ارزانی دار......

درود بر تمامی ایرانیان نیک پندار و نیک گفتار . امروز با یک نوشته ی جالب درباره ی روزه گرفتن در آیین پاک زرتشت مطالبم را به روز می کنم. امیدوارم که خوشتون بیاید.فقط نظراتتون رو درباره ی این پست حتما به من بگوئید. با سپاس !

درمورد روزه در دین زرتشت باید گفته شود که روزه گرفتن و نخوردن آب و غذا بخاطر اینکه باعث سستی بدن و عدم فعالیت مفید و کار روزانه میشود ، ناپسند می باشد. چون این موارد در آیین زرتشت نکوهیده شده و بی کاری و تن پروری به شدت نهی شده است.

در کتاب اوستا نوشته شده است : " از نخوردن است که توان ونیرو در بدن کاسته می شود و پارسایی و دین داری از میان میرود . از تغذیه و خوردن است که جهان جسمانی پایدار گردد و با نخوردن تباه شود. "

چهار روز ؛ روزه در آیین زرتشت :

روزه در دین زرتشت چهار روز در ماه است . زرتشتیان برای افراط نکردن در خوردن گوشت حیوانات ، روزهای دوم و دوازدهم و چهاردهم و بیست و یکم هر ماه ، از خوردن گوشت پرهیز می کنند.

در نزد زرتشتیان برای هر سی روز ماه ، اسم خاصی وجود دارد . یکی از این روزها " وهومن " است که بعدها به نام " بهمن " تغییر شکل داده به معنای منش نیک است. روز " ماه " ، " گوش " و " رام " نیز به همراه " وهومن " روزهایی هستند که گوشت خوردن در آن روزها حرام است و اصطلاحا به آن " نبر " می گویند . ( نبر یعنی نبریدن که البته بخاطر زندگی شهری اکنون باید تعبیر نخور را به کار ببریم .) بعضی زرتشتیان قدیم در کل ماه بهمن نیز لب به گوشت نمی زدند .

نماد بهمن سپیدی و پاکی است ، از همین رو موبدان زرتشتی سپید می پوشند چرا که ، منش نیک یعنی سپیدی ، این چهار روز پرهیز از خوردن گوشت خود یک نوع " حفظ سلامتی " است .

زرتشتیان پس از مرگ یکی از نزدیکانشان نیز به مدت سه شب از پختن یا خوردن گوشت اجتناب می کنند که این همه از جمله روز های زرتشتیان است .

روزه مینوی ( معنوی ) :

زرتشتیان در تمام اوستا و به خصوص در گاتها بسیار به روزه مینوی تشویق شده اند و زمان آن طول سال است . در اوستا مفهوم روزه به روزه باطنی نسبت داده می شود و روزه ظاهری وجود ندارد ، اگر چه امساک و تحت فشار قرار دادن جسم برای تمرکز بیشتر بر اعمال و مناسک دینی عملی ستودنی است . زرتشتیان باید در سه بخش مینوی شنوایی ، اندیشه و احساس همیشه روزه داشته باشند و به آن معنا که از طریق این سه حس از "نیکی دور نشویم "و " اندیشه و احساس و شنوایی " مان همیشه سرشار از نیکی باشد . همچنین در اوستا بر روزه بزرگتری تاکید شده است و آن حفظ هفت عضو بدن ، مشتمل بر دو چشم ، دو دست ، دو پا و زبان در تمام طول زندگی از هر گونه آلودگی است و این هفت عضو همیشه باید پاک نگه داشته شوند که از این عمل نیز تحت عنوان روزه یاد می شود.

و سخن پایانی :

این مطالب تنها صرف بالا بردن اطلاعات تاریخی و فرهنگی هموطنان میباشد ، چرا که برهمه ایرانیان پاک فطرت و پاک سرشت لازم است که بدانیم اجداد ونیاکان ما چگونه می زیستند و ایزد یکتا را چطور عبادت می کردند.

بخصوص نسل نوجوان و جوان این سرزمین باید در این زمینه آگاه و هوشیار باشند تا در برابر تبلیغات منفی فرهنگهای وارداتی ، خود بتوانند تشخیص دهند و تفاوت بین این فرهنگها را متوجه شوند.

آیین زناشویی در ایران باستان
در کیش ایران باستان زناشویی به منظور زندگی خوش و خرم و اتحاد و اتفاق و ازدیاد نفوس و تشکیل خانواده چنان بر پایه صحیح و محکم استوار بوده که خود به خود ضامن بقا و دوام زندگی مشترک بود و مهر و محبت را بین زن و شوهر برای همیشه برقرار می ساخت. زرتشت در گات ها یسنا پنجاه و سه بند به پسران و دخترانی که می خواهند با هم پیمان ازدواج ببندند اندرز می دهد که ای دختران شوی کننده و ای دامادان ،اینک بیاموزم و آگاهتان کنم .با غیرت از برای زندگانی پاک منشی بجوشید.هر یک از شما باید در کردار نیک از دیگری پیشی جوید و از این راه زندگانی خود را خوش و خرم سازد.در کیش زرتشتی از لحاظ نظم به کارهای دنیا و محکم ساختن یگانگی و جلوگیری از فساد اخلاقی ،در مورد زناشویی تاکید زیاد گردیده و این کار به خوبی ستوده شده است.چنانکه در فرگرد چهارم بند چهل و هفت وندیداد اهورامزدا می گوید: "ای اسپیتمان زرتشت هر آینه ،من مرد زندار را بر مرد بی زن و مرد حانه دار را بر مرد بی خانمان ترجیح می دهم."باز در فقره چهل و چهار می گوید:"وظیفه هر شخصی است که برادران همکیش خود را در کسب مال و داشتن همسر راهنمایی و مساعدت کند."در دین زرتشت کمک کردن برای ازدواج کسانی که به سن بلوغ رسیده و به علت ناداری بی همسر مانده اند،از کارهای خوب و پرثواب شمرده می شود.
عقد و ازدواج
در دین زرتشت عقد و ازدواج به پنج گونه انجام می گیرد.
1. پادشاه زنی-این ازدواج عبارت از این است که پسر و دختر برای نخستین بار با رضایت والدین خود با یکدیگر ازدواج کنند.

2. ایوک زنی (یگانه-منحصر به فرد)-یعنی مردی بخواهد با یگانه دختر پدری ازدواج کند.چون دختر نمیتواند دارایی خانه پدر را به خانواده دیگر منتقل کند،موظف است که پس از ازدواج،نخستین پسر خود را به جای فرزند پدرش قرار داده دارایی را به او بسپارد تا از انقراض خانواده پدرش جلوگیری کند.چنین زنی را ایوک زنی می گویند.

3. چاکر زنی-این ازدواج در مورد زن یا مرد بیوه است که بخواهد پس از در گذشت همسر اول همسر دیگر انتخاب کند.چون برابر کیش زرتشتی ،جفت اول در گیتی و عالم پس از مرگ همسر شخص است و مقام پادشاه را دارد،لذا همسر دوم در عالم دیگر،مقام چاکر را در برابر همسر اول خواهد داشت.همچنین وقتی که مرد بخواهد برای دارا شدن فرزند با رضایت زن اول همسر دیگری اختیار کند.زن دوم نیز در مقابل زن اول مقام چاکر زنی را خواهد داشت،یعنی در حقیقت به منزله چاکر و خدمتکار است.

4. خودسر زنی-این ازدواج عبارت است از اینکه دختر و پسر بالغ پیش از رسیدن به بیست و یک سالگی بخواهند بدون رضایت پدر و مادر خود با یکدیگر ازدواج کنند،در این صورت موبد حق دارد صیغه عقد را جاری سازد ،ولی مادامی که نارضایتی اولیای آنها باقی است،این زن و شوهر از ارث محروم خواهند بود.
(دختر در شانزده سالگی و پسر در هجده سالگی میتواند با رضایت اولیای خود ازدواج کند).
5. ستر زنی-اگر زن و شوهری بچه دار نشوند و بچه ای را از سر راه برداشته یا از قوم و خیشان بی بضلعت گرفته به فرزندی قبول کنند،در مورد این بچه وقتی که بزرگ شد مانند ایوک زنی عمل میشود،بدین طریق که اولین پسر آن دختر خوانده،فرزند پدر خوانده محسوب می شود و پس از فوت پدر خوانده ،صاحب دارایی و املاک خواهد شد.

موانع زناشویی
زناشویی در میان خویشاوندان در موارد زیر ممنوع است:
1. نسبت به زن-نزدیکتر از پسر عمو و پسر خاله و پسر دایی و همچنین پدر خوانده،برادر خوانده و پسر شوهر جایز نیست.
2. نسبت به مرد-نزدیکتر از دختر عمو و دختر عمه ودختر دایی و نیز مادر خوانده،و دختر خوانده را به زنی گرفتن جایز نیست.
3. نسبت به زن و مرد-در مورد برادران یا خواهران رضاعی بطور کلی موانع مزبور جاری است.
در مورد مهریه-در کیش زرتشتی چون رهایی اختیاری نیست ، به این جهت برای زناشویی مهریه ای قید نمیشود.

امکان فسخ زناشویی یا رهایی
1. یکی از طرفین دیوانه بوده یا اختلال حواس داشته باشد در صورتی که طرف دیگر آگاه نبوده باشد،بنا به تقاضای طرفی که سالم است ازدواج قابل فسخ است.
2. هرگاه شوهر عنین بوده و مردی نداشته باشد زن میتواند تقاضای طلاق کند.
3. هر گاه ثابت شود زن مرتکب زنا شده،شوهر میتواند او را رها سازد و اگر ثابت شود که شوهر با زن دیگر زنا کرده است ،زن هم میتواند تقاضای طلاق کند.
4. هر گاه شوهر به مدت سه سال مخارج زندگی زن را ندهد،زن میتواند تقاضای طلاق دهد.
5. هر گاه زن از اذیت شوهر در خطر باشد میتواند تقاضای رهایی کند.
6. هر گاه زن ناشزه(زنی که به شوهر خود تمکین نکرده،نا فرمانی کند)باشد و رفتارش باعث خطر گردد،شوهر میتواند تقاضای طلاق کند.
7. هر گاه شوهر زن دیگری داشته که در موقع ازدواج پنهان کرده و یا زن شوهر دیگری داشته باشد ازدواج بعدی خود به خود باطل است.
8. وقتی که مرد یا زن ترک دین زرتشت کند طلاق جایز است.

گواه گیران مجلس عقد
در این مجلس بزرگان و موبدان حاضر می شوند،موبد پس از شنیدن اقرار رضایت از عروس و داماد اندرزهای سودمند اخلاقی و دینی داده برایشان چنین دعا میکند:
هر دو تن را شادمانی افزون باد.همیشه با فر و جلال باشید ، به خوبی و خوشی زندگی کنید،در ترقی و افزایش باشید،به کردار نیک سزاوار باشید،نیک پندار باشید،در گفتار نیکو باشید،در کردار نیکی به جای آورید،از هر گونه بد اندیشی دور بمانید.هر گونه بکاهد،هر گونه بدکاری بسوزاد،راستی پایدار باد،جادویی سرنگون باد،در مزدیسنی استوار باشید،محبت داشته باشید با کردار نیک مال تحصیل کنید.
با بزرگان یک دل و یک زبان باشید،با یاران فروتن و نرم خو و خوشبین باشید،غیبت مکنید،غضبناک نشوید،از برای شرم گناه نکنید،حرص مبرید،از برای چیزی بیجا دردمند نشوید،حسد مبرید،کبر و منی نکنید،هوی و هوس نپرورید،مال کسان را به نا حق مبرید،از زن و شوهر کسان پرهیز دارید از کوشش نیک خود برخوردار باشید،با حرص انباز مشوید،با غیبت کننده همراه نباشید،با بدنام پیوند نکنید،با بیچارگان پیکار نکنید،پیش پادشاهان سخن سنجیده گویید،مانند پدر نامور باشید،در هر صورت مادر را نیازارید،و به واسطه راست گفتن کامیاب و کامروا باشید.
پس از آن عروس و داماد دست پیوند بهم داده دور آتش میگردند و سایر تشریفات عروسی به طور معمول است انجام میشود.